Zapory i zbiorniki wodne pełnią nie tylko ważne funkcje oszczędzania i zatrzymywania wody, zapewniając dużym miastom nieprzerwany dostęp do wody. Są to również unikatowe cuda stworzone przez człowieka, które miejscami imponują swoją skalą i majestatem – pisze portal lodz-name.eu.
Ci, którzy lubią turystykę przemysłową, często przyjeżdżają nad słynne zbiorniki, aby zobaczyć efekty ciężkiej pracy człowieka. Niektóre akweny stały się prawdziwymi magnesami turystycznymi i potężnymi terenami rekreacyjnymi, gdzie można łowić ryby, miło i aktywnie spędzić czas.
Ciekawostki o zbiornikach województwa łódzkiego, trochę ich historii i funkcjonowania – przeczytaj w poniższym materiale.
Zbiornik Sulejowski
Rozpoczniemy naszą podróż ciekawymi zbiornikami wodnymi województwa łódzkiego od jeziora Sulejowskiego. Ten potężny zbiornik sztuczny o powierzchni 2700 hektarów był uważany za jeden z największych w środkowej Polsce.
Zalew Sulejowski został zbudowany w latach 1969-1974, a sam pomysł jego budowy na rzece Pilicy narodził się już w latach 60. Budowa zbiornika była konieczna z powodu dużego zapotrzebowania Łodzi i Tomaszowa Mazowieckiego na odpowiednie zaopatrzenie w wodę. Miasto przemysłowe z dużą liczbą fabryk „konsumowało” duże ilości wody, a przestarzałe wodociągi nie były w stanie zapewnić jej wystarczająco. W archiwach można znaleźć informacje, że w czasie deficytu wody w Łodzi obowiązywały nawet ograniczenia w jej zużyciu.
Po zakończeniu budowy Zalew Sulejowski okazał się jednym z największych zbiorników w centralnej Polsce i zaspokajał główne potrzeby Łodzi.
Pojemność zbiornika była również jedną z największych. W 1977 roku padł tu absolutny rekord zdolności produkcyjnej, osiągając prawie 258 tysięcy m3 wody na dobę. Naukowcy twierdzą, że była to największa zdolność produkcyjna jednego systemu wodociągowego w historii Łodzi.
Obecnie Zalew Sulejowski jest jednym z największych terenów rekreacyjnych województwa. Można tu łowić ryby, aktywnie spędzać czas, skosztować dań rybnych w lokalnych restauracjach itp.
Zalew “Jeziorsko”
“Jeziorsko” uznawane jest za największy zbiornik zaporowy w województwie łódzkim. Jego powierzchnia wynosi ponad 42 km2, a pojemność ponad 202 miliony m3. Zbiornik znajduje się między miastem Wartą na południu, a Skęczniewem na północy, gdzie znajduje się zapora.
Pomysł budowy zbiornika “Jeziorsko” powstał w latach 60. ubiegłego wieku. W pierwszej połowie lat 70. wykonano projekt techniczny, a w 1975 roku rozpoczęto prace budowlane.
W 1986 roku zalew został oddany do użytku w celu regulacji przepływów rzeki oraz nawadniania gospodarstw rolnych. Zbiornik pełni również funkcje rekreacyjne i energetyczne, gdyż zapora czołowa zbiornika służyła do wytwarzania energii dla działającej tu elektrowni wodnej.
Zalew warto zobaczyć również po to, aby podziwiać piękno malowniczego rezerwatu ornitologicznego o tej samej nazwie, położonego w południowej części zbiornika. Rezerwat chroni część zatoki zbiornika, która stała się domem dla wielu gatunków ptactwa wodno-błotnego. Często gniazduje tu duża liczba rzadkich ptaków. Tutaj można zobaczyć na przykład bociana czarnego, mewę srebrzystą i inne.
Ponadto zbiornik stał się także ważnym miejscem aktywnego wypoczynku. W 1999 roku odbyły się tutaj Mistrzostwa Polski w Regatach Motorowodnych.
Zbiornik Zadębie
Kontynuujemy naszą podróż, następny przystanek – Zbiornik Zadębie, który jest położony w południowej części Skierniewic przy rzece Skierniewka. Pierwsze wzmianki o tym zbiorniku pochodzą z XV wieku z planów miasta. Jednak dopiero w drugiej połowie XX wieku ludzie zaczęli z niego korzystać.
Dopiero w latach 70-tych ubiegłego wieku został wykopany dolny fragment zbiornika, który był wykorzystywany do przechowywania wody na potrzeby człowieka.
W latach 1996-1999 przeprowadzono rewaloryzację zbiornika, w trakcie której powstała nowoczesna czasza wodna. Ponadto w trakcie rewaloryzacji utworzono dwie z trzech planowanych plaż nad brzegiem akwenu, ale tylko jedna z nich jest oficjalnie użytkowana.
Latem można na tej plaży odpocząć, popływać i poopalać się. Ponadto plaża jest wyposażona w place zabaw dla dzieci i obiekty sportowe, sklepy, punkty gastronomiczne. Jest także sklep ze sprzętem wodnym, w którym można wypożyczyć niezbędne rzeczy do uprawiania sportów wodnych. Latem na plaży mogą odbywać się imprezy masowe.
Na terenie Zalewu Zadębie istnieje możliwość wędkowania. W zbiorniku jest dużo ryb – karasie, sumy, liny, szczupaki itp. Można tu łowić niemal o każdej porze roku, a zimą odbywają się tu nawet podlodowe zawody wędkarskie.
Zalew Leźnicki
Zbiornik ten znajduje się w dolinie Gnidy, w powiecie zgierskim. W porównaniu z innymi jest nieco mniejszy, ponieważ zajmuje powierzchnię tylko 15 hektarów. Również w przeciwieństwie do innych zbiornik ten nie stał się obiektem turystycznym, ani rekreacyjnym, a właściwie dlaczego – czytaj poniżej.
Zbiornik został zbudowany przez żołnierzy wojsk lotniczych związanych z pobliskim lotniskiem wojskowym. Został wykonany dość niedbale – miejscowe władze budowały go na podstawie uproszczonej dokumentacji i starały się o jak najszybsze zakończenie prac. W końcu taki pośpiech później dał o sobie znać – struktury hydrotechniczne szybko znalazły się w zaniedbanym stanie, co doprowadziło do zalania sąsiednich terenów.
Ze względu na zły stan zbiornika po powodzi, ludność nie była zainteresowana tym, aby obiekt stał się strefą turystyczną lub rekreacyjną. Ostatecznie, z powodu niechlujnego traktowania w 2010 roku doszło do kolejnej katastrofy – na skutek ulewnych deszczy woda wyszła poza granice zbiornika i przelała korony konstrukcji zapory. Od tego czasu zapora przestała pełnić funkcję zatrzymywania wody.
Od tego czasu częściej można spotkać wędkarzy na brzegu zbiornika.
Zbiorniki wody na Stokach w Łodzi
Wspomnijmy na koniec o zbiornikach znajdujących się w granicach Łodzi. Jest to system podziemnych zbiorników wody pitnej, który funkcjonuje na osiedlu Stoka. To naprawdę wyjątkowe i piękne miejsce, które nazywane jest nawet „katedrą podziemną”.
Zbiorniki te mają długą i ciekawą historię. Zostały one zaprojektowane na początku XX wieku, w latach 1901-1909, staraniem słynnego angielskiego inżyniera Williama Lindleya. Ten sam inżynier zajmował się planowaniem kanalizacji w wielu znanych miastach – w szczególności w Warszawie, Baku i Pradze.
Dzięki inżynierowi w tej części miasta pojawił się cały kompleks podziemnych zbiorników, które w sposób naturalny działają jak wieża ciśnień i rozprowadzają wodę po całym mieście. Projekt był dość kosztowny, dlatego budowano go w kilku podejściach na kilka lat przed rozpoczęciem II wojny światowej i jakiś czas po zakończeniu działań wojennych.
Zbiorniki zbudowane są na planie kwadratów, sklepienie każdego z nich wsparte jest na dużej liczbie masywnych kolumn. Te kolumny tworzą kopuły. Ściany i sufit mają łukowaty kształt – ma to na celu lepsze przenoszenie ciśnienia zgromadzonej w nich wody. Dzięki tym elementom zbiornik nazwano „katedrą podziemną”.
