Miejski Ogród Botaniczny im. Jakuba Mowszowicza, położony w popularnym lokalnym parku Źródliska, uważany jest za prawdziwą zieloną oazę w Łodzi. Zawiera ponad 3500 gatunków roślin prezentowanych w dziewięciu działach tematycznych – czytamy na stronie lodz-name.eu.
Łódzki Ogród Botaniczny to nie tylko świetne miejsce dla badaczy botaniki, ale także jedno z najlepszych miejsc na spacer o każdej porze roku. Jest to jeden z największych i najlepszych ogrodów tego typu w całym kraju, który zasługuje na uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Przeczytaj poniższy artykuł, aby dowiedzieć się więcej o historii tego miejsca, jakie rośliny można tu zobaczyć i innych ciekawostkach dotyczących ogrodu.
Miejski ogród szkolny w Łodzi, czyli jak to wszystko się zaczęło
Współczesny Ogród Botaniczny im. Jakuba Mowszowicza w Łodzi uważany jest za pierwszą tego typu lokalizację w mieście. Został założony w 1929 roku na terenie najstarszego parku miejskiego – Źródliska I.
Na początku swojego istnienia Łódzki Ogród Botaniczny nie pretendował do roli ogrodu ogólnomiejskiego. Było to miejsce przeznaczone do pełnienia funkcji edukacyjnych. Przede wszystkim ogród służył potrzebom miejskiej pracowni przyrodniczej, która koordynowała nauczanie historii naturalnej w łódzkich placówkach oświatowych. Uczniowie musieli zapoznać się z różnymi gatunkami flory, a nawet niektórymi gatunkami zwierząt.
W pierwszych latach działalności ogród był niewielki i zajmował powierzchnię jednego hektara. Nie wszystkim jednak taka koncepcja ogrodu botanicznego przypadła do gustu – ówczesny lokalny szef terenów zielonych, Stefan Rogowicz, widząc perspektywy tego pomysłu, chciał stworzyć w Łodzi prawdziwy ogród botaniczny. Jego projekt ogrodu wraz z palmiarnią znalazł się w planach nowoczesnego parku im. Józefa Piłsudskiego, ale ambitny plan nigdy nie został zrealizowany.
Założenie nowoczesnego ogrodu botanicznego w Łodzi
Na jakiś czas pomysł stworzenia w Łodzi prawdziwego ogrodu botanicznego musiał zostać porzucony, a kilka lat później wybuchła II wojna światowa i dopiero po jej zakończeniu można było powrócić do idei stworzenia wspaniałego, zielonego miejsca do użytku publicznego.
O idei ogrodu botanicznego w mieście przypomniał sobie profesor Jan Muszyński, wykładowca Uniwersytetu Łódzkiego. Profesor miał jednak własną wizję zielonego miejsca – zainicjował urządzenie ogrodu roślin leczniczych. Jego oficjalne otwarcie nastąpiło we wrześniu 1946 roku, kiedy miasto podnosiło się po strasznych wydarzeniach wojennych, które wstrząsnęły całym światem.
Ogród roślin leczniczych był niewielki, zajmował obszar zaledwie o 0,3 ha większy od poprzedniego ogrodu „szkolnego”. Pod względem tematycznym była to koncepcja dość ograniczona, a nawet wąska, ale badacze historii Łodzi twierdzą, że to wydarzenie stało się podstawą do urządzenia współczesnego ogrodu botanicznego.
Koncepcja ogrodu leczniczego była ciekawa, ale nie mogła przyciągnąć wszystkich mieszkańców i gości Łodzi. Roślinami leczniczymi interesowali się głównie naukowcy i uczniowie lokalnych placówek edukacyjnych, których zabierano tu na wycieczki. Istniała więc potrzeba powiększenia tego obszaru, dlatego rok po otwarciu lokalizacji ogłoszono konkurs na najlepszy projekt 75-hektarowego ogrodu botanicznego w Łodzi. Konkurs został nagłośniony nie tylko w Łodzi, ale także w innych miastach Polski, a na zwycięzców wybrano dwóch studentów SGGW, jednak mimo nowatorskich wówczas rozwiązań przestrzennych, nigdy nie został zrealizowany. Do dziś nie wiadomo, dlaczego ten ciekawy pomysł nie został zrealizowany.
Dopiero dwie dekady później można było rozpocząć urządzanie ogrodu botanicznego w kształcie znanym współczesnym. I tak w 1967 roku rozpoczęto budowę ogrodu według projektu znanego inżyniera miejskiego Henryka Tomaszewskiego, który pracował w Biurze Projektów Budownictwa Komunalnego w Łodzi.
W tych latach podjęto główne kroki w rozplanowaniu ogrodu. Wybudowano szklarnie i altany, a teren został wyrównany i zagospodarowany. Sześć lat później, w 1973 roku, pierwsza część ogrodu została udostępniona mieszkańcom Łodzi.
Człowiek, na cześć którego nazwano ogród botaniczny w Łodzi
Od 1988 roku ogród botaniczny nosi imię Jakuba Mowszowicza. Dowiedzmy się więcej o tym, dlaczego ten człowiek został patronem wspaniałego, zielonego miejsca w naszym mieście.
Jakub Mowszowicz to wybitny biolog i profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Urodził się w Wilnie, studiował na tutejszym Uniwersytecie Stefana Batorego. Przez wiele lat naukowiec pracował na stanowiskach związanych z naukami przyrodniczymi, studiował botanikę, badał florę i genetykę roślin.
Podczas II wojny światowej, po zajęciu przez nazistów jego rodzinnego miasta, został najpierw uwięziony w wileńskim getcie. Udało mu się przeżyć okropności obozu koncentracyjnego i wstąpić do Armii Czerwonej, a w latach sowieckich Jakub Mowszowicz wrócił do pracy naukowej. Przez długi czas kierował wileńskim Ogrodem Botanicznym, a później przeniósł się do Łodzi. Tutaj naukowiec pełnił funkcję profesora nadzwyczajnego Katedry Botaniki Medycznej na Wydziale Farmacji Uniwersytetu Łódzkiego. Przez kilka lat kierował także łódzkim oddziałem Polskiego Towarzystwa Botanicznego.
Jakub Mowszowicz zrobił wiele dla rozwoju botaniki w Polsce. Ponadto to on zainicjował powstanie w 1946 roku nowego ogrodu botanicznego w Łodzi. Dlatego też ogród został nazwany na jego cześć i jest ulubionym miejscem spacerów mieszkańców miasta.
Łódzki Ogród Botaniczny w czasach współczesnych
Dziś Ogród Botaniczny w Łodzi jest jednym z największych tego typu ogrodów w całej Polsce, zajmuje powierzchnię 67 ha. W malowniczo położonym parku typu leśnego znajduje się ponad 3500 gatunków, odmian i taksonów (mieszańców) roślin lądowych oraz ponad 2000 taksonów roślin szklarniowych.
Całe to bogactwo roślinne ogrodu ma przejrzystą strukturę opracowaną przez inżynierów i ekologów. Ogród podzielony jest na 9 działów tematycznych, z których każdy ma swoją specjalizację. Na przykład jest tu Ogród Japoński, Dział Systematyki Roślin, Alpinarium, Skansen Roślin, Zieleń Parkowa, Arboretum i inne. Jak już nasz czytelnik zrozumiał, w działach dominują różne rodzaje roślin, podzielone według typów i tematów.
Ponadto park pełni ważne funkcje dydaktyczne. Od początku 2001 roku realizowany jest tu program tematycznych ścieżek edukacyjnych. Każda ze ścieżek ma swoją specjalizację i nazwę. Na przykład zwiedzający mogą przejść trasą „Nasze drzewa liściaste”, „Skały Ogrodu Botanicznego”, „Rośliny aromatyczne” i inne.
Nowoczesny ogród botaniczny w Łodzi aktywnie uczestniczy w badaniach naukowych mających na celu ochronę roślin zagrożonych i rzadko występujących w przyrodzie. Ogród prowadzi również uprawę zagrożonych gatunków roślin, a następnie wprowadza je ponownie do naturalnego środowiska.. Tak aktywna działalność naukowa nie tylko potwierdza wysoką rangę ogrodu botanicznego, ale także przyciąga jeszcze większą uwagę wśród zwiedzających.
Obecnie Łódzki Ogród Botaniczny jest świetnym miejscem na rodzinne spacery, randki i zdjęcia. Zarówno mieszkańcy, jak i goście chętnie spacerują po ogrodowych ścieżkach o każdej porze roku, ale szczególną popularnością ogród cieszy się wiosną. To właśnie w tym czasie można spotkać najwięcej gości, którzy podziwiają fascynujące królestwo roślin.
